Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing

Meerinzicht ontvangt op basis van de opgestelde begroting financiële middelen van de brongemeenten. Bij substantiële financiële tegenvallers wordt teruggevallen op de brongemeenten. Het weerstandsvermogen wordt daarom feitelijk voorzien door de brongemeenten zelf.

Tegelijkertijd heeft en houdt Meerinzicht de verantwoordelijkheid tot het onderkennen van risico's, inschatting van de potentiële impact en het (kunnen) nemen van maatregelen ter beheersing van de risico's en dientengevolge van de (weerstands)positie. Door een systematische analyse van zowel interne als externe factoren streven we ernaar potentiële bedreigingen tijdig te onderkennen en effectief aan te pakken.

Tabel Risicobeheersing

Nummer	Beschrijving risico	Kans	Impact	Beheersmaatregel	Verantwoording 2024
1	Incidenten in de informatiebeveiliging en lekken in de bescherming van persoonsgegevens leiden tot bestuurlijke boetes en (extra) investeringen. Tegelijk lopen we risico door actieve aanvallen van buitenaf om in onze systemen te komen en daarbij mogelijke uitval van systemen, hetgeen ook kan leiden tot tijdelijk stopzetten van de dienstverlening aan inwoners dan wel dat privacygevoelige informatie misbruikt wordt.	M	H	Door privacyteam (FG en PO) wordt bewustwording bij medewerkers vergroot door o.a. bijeenkomsten, intranet en vlogs en rond casuïstiek of procesinrichting (privacy by design). Daarnaast wordt ingezet op bewustwording en het verder professionaliseren van de informatiebeveiliging en gegevensbescherming, ondersteund door technische en organisatorische maatregelen. Er is een Business Continuity Management analyse uitgevoerd, waarbij beheersmaatregelen en een projectgroep is opgericht die de verbindende schakel is tussen het project en hun organisatie. Deze rol is ingericht om de doelgerichtheid, de eenheid van inspanning, de samenwerking en het wederzijds begrip te bevorderen voor bedrijfscontinuïteitsbeheer binnen EHZM.	Het geschetste risico is in 2024 niet afgenomen, zeker waar het gaat om externe dreiging. Wezenlijke incidenten hebben zich niet voorgedaan. Wel zijn er enkele kleinere incidenten geweest, zonder al te grote impact, waar over het algemeen adequaat op is gereageerd. In 2024 zijn er conform planning diverse aanvullende acties opgepakt. Deze waren zowel van technisch aard als ook ten aanzien van bewustwording als het gaat om privacy en informatiebeveiliging. Verder is in 2024 de de I-visie ter besluitvorming aangeboden aan de gemeenten, waarin voor de nabij toekomst voorzien wordt in een verdere optimalisatie van de informatiebeveiliging.
2	Het ontbreken van een scherp geformuleerde (gezamenlijke) uitvoeringsopdracht door EHZ gemeenten (in verlengde van Rekenkameronderzoek 2021) waardoor het risico bestaat dat er willekeur kan ontstaan ten aanzien van de te leveren en te verantwoorden resultaten.	M	M	Meerinzicht stelt binnen de P&C cyclus (lees: begroting, bestuursrapportage en jaarrekening) documenten op, die op basis van het INK kwaliteitsmodel zijn ontwikkeld. Daarnaast werkt Meerinzicht mee met de ontwikkeling van de KPI's op het gebied van sociaal domein (relatie nota sociaal domein) en bedrijfsvoering (vervolg Rekenkameronderzoek 2021).	Er is sprake van een duidelijke en breed aanvaarde P&C-cyclus. Voor het sociaal domein wordt deze nog verder geoptimaliseerd. Onduidelijkheden of issues zijn tijdig geadresseerd en bespreekbaar gemaakt op de daarvoor bedoelde tafels. De huidige structuur hiervoor werkt naar behoren. Ultimo 2024 zijn de resultaten van een extern uitgevoerd advies aangaande de invoering en gebruik van kpi's opgeleverd en vastgesteld. Concrete invulling en uitwerking vindt in 2025 plaats.
3	De medewerkers zijn een belangrijke succesfactor voor de realisatie van de doelstellingen van Meerinzicht en de gemeenten. Door de krapte op de arbeidsmarkt kan het voorkomen dat vacatures langer of niet vervuld kunnen worden en met (duurdere) externe inhuur tijdelijk dienen te worden opgevangen. Dit kan gevolgen hebben voor de dienstverlening naar inwoners van EHZ of hogere personele kosten vanwege extra inhuur.	H	H	De EHZM organisaties bundelen gezamenlijk de krachten om "aantrekkelijk werkgeverschap" inhoud te geven. Daarnaast is een gezamenlijk traineeprogramma en is een EHZM academie opgericht ter bevordering van leren en ontwikkelen van bestaande medewerkers. Daarnaast vindt er sturing plaats binnen de personele bezetting door de aanwezige afdelingsmanagers.	In 2024 is conform planning een vervolg gegeven aan het in 2023 gestarte programma 'aantrekkelijk werkgeverschap'. Er is geïnvesteerd in werving en recruitment, maar ook onderwerpen als duurzame inzetbaarheid, interne mobiliteit en het vergroten van ontwikkel- en carrièremogelijkheden hebben veel aandacht gekregen. Een concreet resultaat is verder de ontwikkeling van een tool voor strategische personeelsplanning, wat de wervingsvraag zal helpen voorspellen.
4	Hoog (kortdurend) ziekteverzuim, met als gevolg dat beschikbare kennis, kunde en capaciteit tijdelijk niet voorhanden is of extra kosten inhuur vraagt.	M	H	Met de ARBO-dienst is in 2022 een vitaliteitsprogramma gestart, en zijn er afspraken gemaakt ten aanzien van processen en eigenaarschap bij ziektemeldingen (rolverdeling HRM, afdelingsmanager en Arbodienst).	Het verzuim is in 2024 verder gedaald. Waar mogelijk wordt ingezet op preventie, waarbij gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden van het vitaliteitsprogramma. Een geplande vitaliteitsscan is daar onderdeel van. De ontwikkelingen in het verzuim worden nauwlettend gevolgd en besproken en er wordt bijgestuurd waar dat nodig is. In voorkomende situaties wordt gebruik gemaakt van inhuur. Daarbij zijn geen wezenlijke negatieve effecten bekend.
5	Tijdelijke taken vanuit het Rijk/gemeenten naar Meerinzicht kunnen leiden tot extra werkzaamheden, die ten koste kunnen gaan van reguliere dienstverlening op het moment dat er te weinig (extra) personeel is voor de uitvoering. Voorbeeld hiervan is uitvoering van de energietoeslag in verband met stijgende energieprijzen vanwege de oorlog in Oekraïne. De extra toestroom leidt tot verhoogde werkdruk, waardoor de reguliere dienstverlening onder druk komt te staan.	H	H	De EHZ gemeenten hebben Meerinzicht opdracht gegeven uitvoering te geven aan landelijke en lokale steunmaatregelen om inwoners en ontheemden te ondersteunen. Hiervoor wordt bij iedere opdracht vooraf afgestemd met de gemeenten welke impact de opdracht heeft ten aanzien van tijdelijke taken en formatie, waardoor er geen verrassingen na afloop van de opdracht ontstaan. Bij schaarsteproblemen wordt in afstemming met de gemeente in werkzaamheden geprioriteerd.	Er is structureel overeenkomstig de beheersmaatregel gehandeld. Wezenlijke schaarsteproblemen hebben zich niet voorgedaan

Kengetallen

De vanuit de BBV verplichte kengetallen maken inzichtelijk over hoeveel financiële ruimte Meerinzicht beschikt om structurele en incidentele lasten te kunnen dekken of op te kunnen vangen.
In het BBV staan de volgende algemene financiële kengetallen:

Netto schuldquote;
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen;
Solvabiliteitsratio;
Grondexploitatie;
Structurele exploitatieruimte;
Belastingcapaciteit.

De begroting en jaarstukken van Meerinzicht bevatten geen grondexploitatie en belastingopbrengsten.

Verloop kengetallen

Kengetallen	Jaarstukken	Begroting	Jaarstukken	Categorie
	2023	2024	2024	2024
Netto schuldquote	7,94%	8,09%	5,71%	A
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen	7,94%	8,09%	5,71%	A
Solvabiliteitsratio	0,00%	0,00%	0,00%	C
Grondexploitatie	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Structurele exploitatieruimte	-1,31%	0,00%	0,89%	C
Belastingcapaciteit	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.

Normen kengetallen

Beoordeling door Provincie Gelderland
Kengetallen	Categorie A	Categorie B	Categorie C
Netto schuldquote	<90%	90%-130%	>130%
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen	<90%	90%-130%	>130%
Solvabiliteitsratio	>50%	20%-50%	<20%
Structurele exploitatieruimte	>0%	0%	<0%
Grondexploitatie	<20%	20%-35%	>35%
Belastingcapaciteit	<95%	95%-105%	>105%

De conclusie is dat Meerinzicht bij 2 kengetallen de categorie A heeft. De reden hiervoor is dat Meerinzicht geen geldleningen heeft, waardoor netto schuldquote een lage uitkomst heeft. De schuldquote geeft namelijk een indicatie aan in welke mate de rentelasten en aflossingen vastliggen in de begroting. Hiermee is er geen liquiditeitsrisico aanwezig.
Op het kengetal ‘Solvabiliteitsratio’ scoort Meerinzicht een C. Aangezien Meerinzicht geen eigen vermogen heeft, is dat onvermijdelijk en een niet beïnvloedbaar kengetal. De indicator ‘’structurele exploitatieruimte’’ geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte (structurele baten min structurele lasten) zich verhoudt tot de totale begroting baten. Een analyse op dit kengetal is terug te vinden in het hoofdstuk Overzicht van incidentele baten en lasten .